Μία εβδομάδα δημιουργίας, εποικοδομητικής ανταλλαγής απόψεων, και επιμόρφωσης μέσω μη τυπικών μορφών εκπαίδευσης σε θέματα που αφορούν τη βιωσιμότητα και το περιβάλλον. Μια εβδομάδα διαπολιτισμικής αλληλεπίδρασης, ανταλλαγής πολιτισμικών στοιχείων και φυσικά μια εβδομάδα διασκέδασης σε ένα ασφαλές περιβάλλον, στη μαγευτική Masseria Cardilli, ένα παραδοσιακό ιταλικό αγρόκτημα στην ύπαιθρο της Καμπανίας που φιλοξενεί αμέτρητα ζώα και παράγει δικά του τοπικά προϊόντα. Μια τέτοια εβδομάδα είχαμε την τύχη να ζήσουμε επτά νέοι και νέες από την Ελλάδα που συμμετείχαμε στο Erasmus+ Youth Exchange με τίτλο «Ecolab: Turning Challenges into Change», στις 1-8 Σεπτεμβρίου 2025 στο Presenzano της Ιταλίας. Μαζί με 30 ακόμα νέους και νέες από τέσσερα ευρωπαϊκά κράτη αναδείξαμε την αναγκαιότητα για έναν κόσμο πιο βιώσιμο, στόχος που μπορεί να επιτευχθεί μέσα από μικρές αλλαγές στην καθημερινότητά μας, στον τρόπο που καταναλώνουμε, στον τρόπο που ψωνίζουμε, αλλά και γενικότερα στην αντίληψη μας ως πολίτες του κόσμου.
Στη διάρκεια του προγράμματος αυτού, τα μέλη κάθε συμμετέχουσας χώρας ανέλαβαν να δημιουργήσουν τα δικά τους workshop και να τα παρουσιάσουν στους υπόλοιπους συμμετέχοντες. Η ελληνική ομάδα ανέλαβε δύο διαφορετικά workshop. Το πρώτο είχε τον τίτλο «World Café» και το παρουσίασαν η Μαρίλη, η Μαρία, ο Μανώλης και ο Χρήστος την τρίτη μέρα του προγράμματος. Σε αυτή τη δραστηριότητα χωρίσαμε τους συμμετέχοντες σε discussion groups τα οποία πέρασαν από πέντε διαφορετικούς «σταθμούς» που ορίσαμε εντός της αίθουσας με τον κάθε σταθμό να αντιστοιχεί σε ένα μείζον ζήτημα βιωσιμότητας προς συζήτηση. Όλες οι συζητήσεις ήταν εποικοδομητικές και πλούσιες σε επιχειρήματα. Ολοκληρώσαμε την δραστηριότητα με έναν διάλογο αναστοχασμού μεταξύ όλων των συμμετεχόντων όπου αποκρυσταλλώθηκαν οι κυριότερες ιδέες από κάθε σταθμό και διατυπώθηκαν ορισμένα συμπεράσματα.
Το δεύτερο workshop με τίτλο «Marketplace», το παρουσίασαν η Χρύσα, η Δήμητρα και ο Βασίλης την πέμπτη ημέρα του προγράμματος. Στο πρώτο σκέλος της δραστηριότητας δημιουργήσαμε ένα «awareness scale», μια κλίμακα από το 1 μέχρι το 10 και ζητήσαμε από τους συμμετέχοντες να απαντήσουν στην ερώτηση «πόσο συχνά σκέφτεσαι για τη βιωσιμότητα πριν αγοράσεις κάτι», σημειώνοντας τα αρχικά τους στο σημείο που τους αντιπροσωπεύει. Στο δεύτερο σκέλος, χωρίσαμε τους συμμετέχοντες σε 8 μικρές ομάδες. Κάθε ομάδα έπρεπε να φτιάξει τρεις λίστες με τα Top 5 κίνητρα, τα Top 5 εμπόδια και τα Top 5 προτερήματα για την αγορά βιώσιμων προϊόντων. Αφού οι λίστες ήταν έτοιμες ζητήσαμε από τις ομάδες να συγχωνευτούν ανά δύο, ώστε να προκύψουν 4 νέες ομαδες και να συνδιαμορφώσουν εντός της κάθε ομάδας τις top 5 λίστες τους, ιεραρχώντας τις πιο σημαντικές ιδεές. Στη συνέχεια ζητήσαμε από τις 4 ομάδες να συγχωνευθούν και πάλι ανά δύο, δημιουργώντας πολυπληθείς 2 ομάδες και ξανά να συναποφασίσουν για το ποιες ιδέες είναι οι πιο σημαντικές ώστε να συμπεριληφθούν στις νέες Top 5 λίστες. Τέλος οι δύο εναπομείνασες ομάδες παρουσίασαν τις λίστες τους η μία στην άλλη και όλοι πλέον οι συμμετέχοντες αποφάσισαν από κοινού για τις οριστικές Top 5 λίστες. Τέλος, το 3ο σκέλος ήταν μία σύντομη παρουσίαση του λεγόμενου «Greenwashing», της τακτικής ορισμένων εταιρειών να προωθούν παραπλανητικά τα προϊόντα τους ως βιώσιμα χωρίς να είναι στα αλήθεια.
Σε όλα τα άλλα sessions της εβδομάδας, συμμετείχαμε ενεργά και με μεγάλο ενδιαφέρον στις δραστηριότητες που ετοίμασαν οι υπόλοιπες συμμετέχουσες χώρες, καθώς και η διοργανώτρια Ιταλία. Σε κάθε δραστηριότητα είχαμε τη δυνατότητα να εμβαθύνουμε όλο και πιο πολύ σε κομβικά ζητήματα της βιωσιμότητας. Οι Ιταλοί διοργανωτές σχεδίασαν έναν διαγωνισμό αγωνιστικού προσανατολισμού (orienteering) όπου οι διαγωνιζόμενοι έπρεπε να βρουν χρησιμοποιώντας μόνο χάρτη και πυξίδα εντός του αγροκτήματος κρυμμένα χαρτάκια με ερωτήσεις και να τις απαντήσουν σωστά. Η πορτογαλική ομάδα αξιοποίησε την τέχνη για να ευαισθητοποιήσει περιβαλλοντικά, οργανώνοντας μια απολαυστική δραστηριότητα διαδραστικού θεάτρου, όπου οι θεατές είχαν τη δυνατότητα να επέμβουν στη ροή του έργου ώστε να δώσουν λύση στο σεναριακό πρόβλημα, που φυσικά αφορούσε ζητήματα βιωσιμότητας. Η κροατική ομάδα μας εισήγαγε στην έννοια του οικολογικού αποτυπώματος και πως αυτό υπολογίζεται. Η κυπριακή ομάδα εστίασε στην εύρεση λύσεων για τα καυτά περιβαλλοντικά προβλήματα. Σε άλλες δραστηριότητες πραγματοποιήσαμε debate για περιβαλλοντικά θέματα που άπτονται του διεθνούς δικαίου, συγκρίναμε την περιβαλλοντική καταστροφή που συντελείται κάθε καλοκαίρι στην Ελλάδα εξαιτίας των δασικών πυρκαγιών και της ελλιπούς πρόληψης, με την περίπτωση της Πορτογαλίας που βιώνει ακριβώς την ίδια κατάσταση και φτιάξαμε τα δικά μας διαδικτυακά challenge που αποσκοπούν στην απόκτηση βιώσιμων συνηθειών.
Στα intercultural evenings (ένα μεγάλο κεφάλαιο του Erasmus) ήρθαμε σε επαφή με παραδόσεις, χορούς, φαγητά και έθιμα από άλλες χώρες και μάθαμε αμέτρητες ενδιαφέρουσες πληροφορίες από τους ίδιους τους νέους που ζουν στις χώρες αυτές. Η ελληνική βραδιά αναμφίβολα έκλεψε την παράσταση με μια θεαματική αναπαράσταση της τελετής έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων. Ακολούθησε ένα kahoot και ένα κουίζ τύπου πες-βρες, με τους νικητές να λαμβάνουν για έπαθλο στεφάνια ελιάς. Τέλος, στους συμμετέχοντες προσφέραμε παραδοσιακά ελληνικά φαγητά και ποτά και τους διδάξαμε ελληνικούς χορούς.
Στο πνεύμα της βιωσιμότητας, οι συμμετέχοντες δεν χρησιμοποίησαμε ούτε ένα πλαστικό ποτήρι, αλλά αντίθετα είχαμε προμηθευτεί από πριν ο καθένας τη δική του κούπα τις οποίες χρησιμοποιήσαμε όλες τις μέρες του προγράμματος. Επίσης, σε καθορισμένο σημείο στην αίθουσα δραστηριοτήτων λειτουργούσε χώρος όπου μπορούσαμε να ανταλλάξουμε ρούχα μας που δεν χρησιμοποιούμε πλέον.
Με το πέρας του προγράμματος, όλοι και όλες φύγαμε αδιαμφισβήτητα πιο σοφοί. Αποκτήσαμε πληθώρα γνώσεων γύρω από τη βιωσιμότητα και το περιβάλλον και κατακτήσαμε μια ολόκληρη τεχνογνωσία από τρόπους και εργαλεία που μπορούμε να αξιοποιήσουμε ώστε να ζήσουμε πιο βιώσιμα. Το σημαντικότερο όμως ήταν ότι στις αποσκευές μας βάλαμε πλούσια πείρα την οποία καλούμαστε να αξιοποιήσουμε στο μέλλον είτε μέσα από επόμενα προγράμματα Erasmus, είτε στην καθημερινότητά μας, έχοντας ως στόχο να επηρεάσουμε θετικά τις κοινότητες μας και τους ανθρώπους γύρω μας για ένα μέλλον πιο βιώσιμο.
Civil Education and Training Platform – Hellas 